Cách đây khoảng 7 năm, khi Tea còn đang cố gắng học IELTS để đủ điều kiện ra trường, Writing là phần khiến Tea chật vật nhất, thậm chí còn khó hơn Speaking.

Không phải khó vì không biết đủ từ vựng và ngữ pháp, mà cái khó nhất là ý tưởng. Lúc đó Tea học theo các trang tự học và các nhóm tự học trên Facebook, và lời khuyên mà Tea nhận được là viết càng nhiều càng tốt và được sửa bài càng nhiều càng tốt. Tuy là Tea có một cô rất xịn chấm bài riêng cho Tea không giới hạn luôn, mình vẫn vướng ở phần ý tưởng. Về ngữ pháp và từ vựng và cấu trúc bài thì hoàn toàn nắm được và thuộc hết tất cả các ‘cấu trúc chuẩn', nhưng Tea vẫn bối rối khi gặp một đề bài mới và không biết viết gì.

Cô hướng dẫn feedback là do mình thiếu kinh nghiệm xã hội, chưa có vốn sống nhiều nên không có ý tưởng để viết bài. Tea thấy cũng đúng. Vậy nhưng vẫn bế tắc không biết làm sao để đủ điểm IELTS để ra trường (đợt đó điểm đầu ra tương đối cao).

Mãi sau này khi đi học CELTA, Tea mới biết là không phải do mình chưa viết đủ. Mà thực ra là mình chưa nghe và đọc đủ. Bởi vì viết là kĩ năng ‘productive skill' - có nghĩa là kỹ năng ‘sản sinh, tạo ra’ ngôn ngữ, hay dễ hiểu là ngôn ngữ đầu ra. Nhưng mà nếu không có đầu vào thì làm sao có đầu ra được, đúng không nè?

Lấy ví dụ, một đề bài viết về ngành thời trang đi, người ta yêu cầu mình thảo luận xem, chúng ta có thể có nên dành nhiều tiền bạc vào thời trang và nghệ thuật hay không. Nếu chúng ta chưa từng nghĩ đến, hay đọc qua, hay chưa từng tiếp xúc với chủ đề này ở trên báo chí, YouTube, Facebook. Đây cũng không phải là chủ đề chúng ta quan tâm thì thật sự rất khó để ‘ra’ được một ý tưởng nào để thậm chí là bắt đầu, chưa nói là việc viết thành một bài nghị luận hoàn chỉnh 250 từ.

Bởi vậy, nên cách học đúng nhất là phải đọc và nghe tiếng Anh về một chủ đề nhất định trước, sau đó dùng chính những ý tưởng, từ vựng và ngữ pháp trong bài đọc/nghe đó để viết bài hoặc nói. Sự liên quan đến trực tiếp chủ đề mà chúng ta vừa nghe và đọc giúp cho mình có ý tưởng để thảo luận. Phải có sự hoàn chỉnh giữa đầu vào và đầu ra, thì việc học của chúng ta mới cân bằng và hiệu quả được. Vậy khi đó, các bạn sẽ cảm thấy bớt áp lực hơn và học nó tự nhiên hơn, rất là nhiều.

Một tài liệu mà đa số mọi người đều dùng là bộ đề Cambridge. Ưu điểm của bộ này là có rất nhiều bài nghe, bài đọc và bài viết từ các đề thi cũ để luyện tập. Tuy nhiên, hạn chế là phần nghe, đọc, viết, nói trong cùng một đề lại không liên quan tới nhau, nên việc cân bằng giữa đầu vào và đầu ra sẽ khó hơn một chút.

Nhớ nha, phải có đầu vào mới có đầu ra được.