Khánh

Hôm nay K, một bạn học viên ban đầu rất ít nói, ngại nói, ít tập trung, ban đầu đôi khi phải hỏi vài lần bạn mới trả lời, đã thay đổi hoàn toàn. Bạn chủ động dẫn dắt cuộc trò chuyện, hỏi câu hỏi follow-up cuộc trò chuyện, thêm ý kiến của mình vào cuộc trao đổi của mình với các bạn khác. Hoàn toàn bằng tiếng Anh.

Tea quá vui, vì đây chính là điều Tea hướng đến. Vui hơn cả khi nghe tin các anh chị và các bạn đạt được IELTS điểm cao. Vì khi bạn đã có được những kỹ năng này, bất cứ bằng cấp, chứng chỉ, kiến thức nào bạn cũng có thể đạt được một cách rất dễ dàng.

Khi bạn có được những kĩ năng này, chỉ cần ‘quăng’ bạn vào một chỗ cùng một người ‘Tây’, hay ai cũng được mà nói tiếng Anh, bạn sẽ học được tiếng Anh từ người đó. Hút hết máu luôn hehe. Để làm được những điều này các bạn cần biết:

• Dẫn dắt cuộc trò chuyện: Đặt câu hỏi mở đầu, đề xuất mọi người cùng làm việc, thảo luận, kết luận, tóm tắt.

• Mini-teach: Giải thích hay dạy một điểm kiến thức cho bạn cùng lớp, người khác - khi dạy lại bạn còn hiểu rõ gấp nhiều lần.

• Giải quyết hiểu lầm: Đôi khi bạn nói mình không nghe được rõ, phải biết cách hỏi sao cho lịch sự, miễn sao hiểu được ý của bạn mình trong cuộc đối thoại.

Đối với các anh chị đi làm, đa số đã có những kĩ năng này và thành công thực hành trong công việc, tuy nhiên vẫn cần phải thích nghi rất nhiều khi chuyển sang chế độ tiếng Anh. Thật ra tiếng Anh để đi làm được đâu có khó, cũng quanh quẩn mấy câu đơn giản - quan trọng là lúc cần có lấy ra dùng được ngay hay không, hay bị ‘đứng hình, mất tiếng’:

• ‘Could you please help me ___?’

• ‘Could you explain ___?’

• ‘Sorry, I’m trying to understand ___’.

• etc.

Để làm được điều này thì mình không thể thao thao bất tuyệt về mấy kiến thức mà mình nghĩ là rất là hay ho, mà phải đóng vai trò dẫn dắt, tổ chức, quan sát và hỗ trợ các anh chị và các bạn.

Thời gian gặp nhau quý giá nên tập trung phát triển những kĩ năng giá trị, còn học kiến thức về nhà tự học chứ nói bao nhiêu buổi cho hết.

Đặt câu hỏi

Thế giới bây giờ khác ngày xưa nhiều rồi. Muốn tìm thông tin 20 năm về trước cực kì khó và tốn kém, thậm chí chỉ có những người đi nước ngoài mới biết được. Bây giờ tất cả mọi thứ chỉ cách nhau một cái click chuột.

Cái khó ở đây là click ở đâu và click như thế nào.

Một số kĩ năng ‘click’ mà các anh chị và các bạn sẽ cần nếu muốn học tốt tiếng Anh (và bất cứ thứ gì):

• Tìm nghĩa của từ vựng tiếng Anh, trong đúng ngữ cảnh của bài mình đang đọc.

• Giải thích ngữ pháp, cách nói (expression) tiếng Anh.

• Tại sao lại như vậy: Để nuôi dưỡng và thỏa mãn trí tò mò, sáng tạo mà Tea đã có nói đến trong bài trước.

• Học cách phát âm của từ vựng, theo cả giọng Anh và giọng Mỹ.

"Judge a man by his questions rather than his answers." — Voltaire

Câu chuyện Phong - Tuấn

Sài Gòn dạo này nóng dữ. Phong dắt chiếc ‘a-bê’ ra khỏi bãi đổ xe, đuối mèm. Đây đã là ngày thứ bảy liên tiếp anh phải cắm cúi làm việc từ sáng đến tối, không có lấy một ngày nghỉ ngơi. Công việc văn phòng, mang danh là 'nine to five', nhưng khi đến mùa khai thuế, nào là thuế thu nhập cá nhân, nào là VAT, nào là các công ty đến hạn quyết toán, thì nghề kế toán chẳng khác gì làm bạn với cà phê suốt ngày. Đem việc về nhà, làm mãi không hết, đến mức chẳng thấy ánh mặt trời – nói vậy còn là nhẹ.

Phong là kế toán trưởng của một công ty tư nhân, một vị trí mà nhiều người mơ ước, nhưng với anh, áp lực và khối lượng công việc ngày càng đè nặng. Mỗi tháng, anh nhận lương 15 triệu đồng, đủ để sống và lo cho bản thân, nhưng với tình hình này, bao giờ anh mới ổn định được cuộc sống, mới dám nghĩ đến chuyện lập gia đình? Trinh - bạn gái của Phong, dù rất hiểu và thông cảm, nhưng thỉnh thoảng vẫn nhắc đến những đứa bạn cũ đã mua xe, mua nhà, khiến anh không khỏi chạnh lòng và lo lắng.

Khi trở về căn phòng trọ nhỏ xíu mà ít ai nghĩ rằng một kế toán trưởng lại ở đó, Phong định bụng sẽ nấu một bữa tối đơn giản rồi nghỉ ngơi sớm. Nhưng vừa bước vào nhà, Zalo hiện tên người gọi là Tuấn, người bạn thân từ thời đại học, vừa từ Anh Quốc trở về.

“Ê Phong, tao về Sài Gòn rồi. Cafe không, có quà cho mày nè!” Tuấn nói vẫn y như mấy lúc nó từ quê lên lại ký túc xá.

Lâu rồi Phong không gặp Tuấn. Cả hai từng là đôi bạn cùng tiến, cùng học ngành kế toán ở một đại học hạng thường ở Sài Gòn. Sau khi tốt nghiệp, Tuấn mượn tiền sang Anh du học 1 năm rồi ở lại làm, còn Phong thì ở lại Việt Nam, bắt đầu con đường làm kế toán, vài năm cũng lên được kế toán trưởng của một công ty tầm trung.

“Ok, ‘Hai-len’ hén. Đợi chút qua liền!” Phong trả lời, còn chưa kịp thay đồ, leo lên xe máy và phóng về quán cũ mà hai người thường ngồi ‘cày’ bài mỗi mùa thi.

Tuấn dạo này đẹp trai dữ, không mặc đồ hiệu phô trương nhưng thần thái khỏe khoắn lên hẳn.

“Ngồi đi, uống gì? Nay ‘Ziệt Kiều Anh’ bao hén!” Tuấn nói, mắt sáng lên khi nhìn thấy bạn cũ.

Phong cười, “Gì cũng được. Bao là được haha, mà quà cáp gì đó, lại khùng đi”.

Tuấn cười tươi, rồi lôi từ trong túi ra một hộp đựng hình trái táo, bên trong là chiếc iPhone 15 Pro Max mới cứng. “Đây, quà cho mày.”

Phong lắc đầu từ chối, “Mày giàu rồi thì khác, chứ tao nhận cái này thì ngại lắm. Đắt tiền quá mà.”

“Thôi mà, cứ cầm đi, đắt rẻ gì. Bên kia lương cao, tỉ giá có lợi, mua mấy cái này dễ ợt,” Tuấn nói với nụ cười hiểu chuyện nhưng không kém phần chân thành.

Sau một hồi từ chối, cuối cùng Phong cũng nhận quà, nhưng lòng không khỏi suy nghĩ. “Mày làm nhiều vậy chắc bên đó cày dữ lắm ha? Tao nghe nói người Việt qua bên đó cực lắm,” Phong hỏi, giọng hơi lo lắng.

Tuấn cười nhẹ, rồi nghiêm túc trả lời: “Không phải khoe chứ, công việc kế toán ở đâu cũng không cực như mình nghĩ đâu. Ở bên Anh, tao chỉ làm việc 5 ngày một tuần, cuối tuần thì được nghỉ ngơi hoàn toàn. Lương tháng khoảng 60 triệu, đủ sống mà còn dư ra để dành nữa. Đặc biệt là, mỗi năm còn được nghỉ có lương đến 28 ngày, chưa kể ngày nghỉ bệnh.”

Phong ngạc nhiên, “Sướng vậy sao? Ở đây tao làm bảy ngày một tuần, không có ngày nào nghỉ. Lương thì đủ sống, nhưng chẳng dư được bao nhiêu.”

Tuấn nhìn Phong, ánh mắt đầy sự thông cảm nhưng cũng không giấu được sự khích lệ: “Mày cũng đâu kém gì tao, cũng có bằng cấp, cũng có kinh nghiệm. Hồi xưa mày còn giỏi hơn tao đó chứ.”

Phong thở dài, “Chỉ thiếu mỗi tiếng Anh.”

Tuấn gật đầu, nhớ lại thời sinh viên, rồi nói: “Ờ hén, mỗi tiếng Anh. Nhưng mà học đi, hồi đó tao cũng biết chữ nào đâu. Môn tiếng Anh đại cương còn suýt phải học lại. Mày cứ bắt đầu học, từ từ rồi sẽ quen. Tiếng Anh không khó như mình tưởng đâu, chỉ cần kiên trì là được.”

Tuấn nhìn Phong, ánh mắt cảm thông. “Đúng là tiếng Anh quan trọng lắm. Tao thấy bên đó, công việc không quá phức tạp, chủ yếu là giao tiếp, hiểu được yêu cầu là đủ. Nếu mày biết tiếng Anh, thì qua bên đó làm cũng ngon lành thôi.”

Phong im lặng, trong đầu anh hiện lên hình ảnh một cuộc sống khác, nơi anh không phải cày cuốc mỗi ngày, nơi anh có thể tận hưởng cuộc sống mà vẫn kiếm được đủ tiền. Nhưng rồi anh lại tự hỏi, liệu mình có đủ khả năng không? Giữa cuộc sống của anh và Tuấn bây giờ, thấy nó cách biệt một chân trời xa dữ lắm lắm.

Tuấn như đọc được suy nghĩ của bạn, liền tiếp lời: “Không có gì là không thể nếu mày quyết tâm. Hồi đó tao cũng đâu giỏi tiếng Anh, nhưng sang bên đó vừa học vừa làm, rồi cũng quen dần. Mày cứ bắt đầu học đi, từ từ rồi sẽ khá lên. Mày còn trẻ, còn nhiều cơ hội phía trước.”

Phong chợt nhớ lại hồi mấy tháng trước khi hai người “Zoom” với nhau. Tuấn nhờ Phong giúp phân tích số liệu trong vài file Excel vì Tuấn không rành lắm về phần mềm này, trong khi Phong lại là người rất giỏi về mảng này, mà mấy việc này thuộc dạng ‘thường’, Phong ở văn phòng còn chẳng khi nào đụng tới, đa số để các bạn cấp dưới của mình làm, nên chỉ trong chưa đầy 30 phút, mọi thứ đã hoàn thành gọn gàng, trơn tru.

Phong nhớ lại lúc đó đã hỏi Tuấn: “Tao tưởng bên đó phức tạp lắm chứ, sao hồi mày nhờ tao thấy đơn giản dữ vậy?”

Tuấn cười rồi giải thích: “Không đâu, bên này vậy mà thủ công hơn nhiều. Bên Anh họ làm thủ công lắm, không phải như mày nghĩ đâu. Nhiều khi Excel mấy thứ này họ còn không rành nữa. Chủ yếu là họ tổ chức công việc tốt và giao tiếp giỏi nên mọi thứ trôi chảy. Nhưng dạo này hiện đại hóa, công ty nào cũng đang layoff bớt người, nên ai mà không biết mấy cái này thì hơi nguy hiểm. Tao phải học thêm nhiều lắm, không thì cũng khó mà giữ được việc.”

Phong chưa kịp suy nghĩ xong ‘Hay là mình…’ thì Tuấn đã nói: ‘Hay mày học tiếng Anh đi rồi qua làm với tao, cỡ kế toán như mày bên tao đang thiếu nhiều đó’

Phong gật gù suy nghĩ rồi nói: “Ừ, hay là tao học tiếng Anh nhỉ? Nhưng mà dễ thế thì chắc ai cũng đi hết rồi chứ?”

Tuấn cười, nhẹ nhàng giải thích: “Thiệt ra nhiều người không đi được chỉ vì không biết tiếng Anh. Từ đó họ không biết tới cơ hội, không thể apply, chứ thật ra nó giống như kho báu phía bên kia đường hầm mà mày đang đào vậy. Chỉ cần vài mét nữa thôi là có kim cương rồi, mà người ta không ráng được đó chứ. Nhưng mà, nói đi cũng phải nói lại, đạt được 6.5 ‘ai-eo’ để đủ năng lực làm việc cũng không phải chuyện dễ dàng. Đặc biệt là kiểu dạy tiếng Anh ở Việt Nam toàn học trên giấy, không nói, không giao tiếp được, cứ chăm chăm vào phát âm cho chuẩn mà chẳng để làm gì. Đó là lý do tại sao ít người qua bên đó làm việc được.”

Phong "ồ" lên, như bừng tỉnh, rồi lại chìm vào dòng suy tư. Những điều Tuấn nói như mở ra một cánh cửa mới trong suy nghĩ của anh. Anh bắt đầu nhận ra rằng, việc học tiếng Anh không chỉ là một kỹ năng, mà còn là một chìa khóa để mở ra những cơ hội mới, những cánh cửa mà trước đây anh chưa từng dám nghĩ tới.

Hai người chia tay nhau, Tuấn ở lại thêm 2 tuần để gặp gỡ bạn bè và đi chơi. Khi Tuấn bay về Anh, Phong không thể ra tiễn bạn được vì bận rộn với công việc thuế má vào mùa cao điểm. Nhưng vài tháng sau, một cuộc Zoom đã thay đổi tất cả…

(Còn tiếp...)