Việc ngữ pháp và từ vựng bị chú trọng quá mức

Tea nghĩ có lẽ đến từ việc học tiếng Anh trong nhà trường của Việt Nam (hồi Tea học thôi nha, hi vọng bây giờ đã tốt hơn nhiều hihi), khi chúng ta phải nắm rõ tất cả các điểm ngữ pháp để thực sự trả lời đúng tất cả các câu hỏi trong lớp. Một phần cũng đến từ phong trào của những người học IELTS đời đầu, cho rằng muốn lấy điểm thật cal thì cần phải sử dụng từ vựng ngữ pháp cao siêu phức tạp.

Tuy nhiên, gần đây chúng ta thấy việc này không đúng, vì rất nhiều anh chị và các bạn đạt được điểm IELTS gần tối đa hoặc tối đa đều chia sẻ rằng cách tốt nhất để đạt điểm cao là phải giao tiếp lưu loát và tự nhiên, còn ngữ pháp và từ vựng chỉ là công cụ hỗ trợ. Mình nhắc đến IELTS ở đây vì hiện đang là thước đo uy tín nhất về khả năng tiếng Anh.

Phương pháp dạy ngữ pháp và dịch thuật - grammar translation - là một phương pháp dạy tiếng Anh đã rất cũ rồi. Chúng ta không nên tiếp tục áp dụng cách này.

Mình muốn đi từ điểm A đến điểm B, thì việc đầu tiên mình phải nghĩ là: điểm B ở đâu, mình muốn đi đâu. Sau đó, mình mới quyết định là mình bằng phương tiện gì, chứ đâu phải là mình nghĩ là ‘tôi muốn đi học bằng máy bay’, rồi tìm mọi cách để đi máy bay cho bằng được đâu nè 😁.

Việc nói tiếng Anh cũng tương tự, và ngữ pháp và từ vựng chính là một cái ‘máy bay/xe lửa/xe đạp’ đó để đưa chúng ta từ điểm A đến điểm B. Mục tiêu cuối cùng của chúng ta luôn luôn là việc giao tiếp, truyền tải được ý tưởng của mình cho người khác hiểu. Vậy nên nếu người ta hiểu rõ ràng, toàn bộ nội dung mình nói thì mình thành công.

Nếu chúng ta nói chuyện với người khác mà chúng ta cứ nghĩ về từ vựng ngữ pháp và phát âm của bản thân mình, thì có lẽ là chúng ta đang hơi…ích kỷ. Bởi vì mục đích của giao tiếp là cho họ hiểu truyền tải thông tin, chớ đâu phải để nói cho hay?!? Đáng lẽ ra chúng ta phải tập trung vào bản thân họ, đặc việc giao tiếp truyền tải được ý tưởng cho họ hiểu lên hàng đầu mới phải.

Bởi vậy, nên khi hướng dẫn cho học viên, các thầy cô nên lưu ý:

• Luôn khuyến khích cho học viên chúng ta nói được và viết được - viết ra cái gì cũng được. Đặc biệt lưu ý những lúc này (khi họ đang cố nói/viết) không chen ngang bắt lỗi/sửa lỗi. Đợi sau khi họ đã có thể giao tiếp thoải mái cái ý tưởng của bằng những vốn ngôn ngữ của họ đang có để đưa ra feedback (delayed feedback) phù hợp hơn trong trường hợp này.

• Khi đưa ra feedback, chỉ tập trung vào một, hoặc một vài điểm ngữ pháp trong một lần sữa thôi, không lan man và không tham lam. Các thầy cô càng giỏi tiếng Anh nhìn vào một bài có nhiều lỗi rất muốn (ngứa hihi) chỉ ra hết tất cả để cho các bạn học viên sửa ngay, và thậm chí các bạn học viên cũng nghĩ như vậy là tốt. Thật ra làm như vậy rất dễ bị lan man, hơn nữa người ta mới nói/viết có xíu mà bị sửa ‘be bét’ có khi đâm ra tâm lý bị…sợ.

Em rất cảm ơn admin đã tạo ra diễn đàn rất cần thiết (và đặc biệt hiếm trong ngành của mình) để giao lưu học hỏi ạ!

Đừng ép lúa non, đừng ham hái trái sớm.

Ba tui hay nói là đừng ép lúa non, đừng ham hái trái sớm.

Cũng giống như cái cây mọc lên, mỗi giai đoạn của cuộc đời con trẻ đều có mục đích riêng của nó. Thành công mỗi độ tuổi khác nhau, không phải cứ đạt được chứng chỉ nào đó thật cao, ở một độ tuổi càng thấp càng tốt.

Một số cái mà Tea nghĩ các bạn trẻ nên tập trung vào thay vì chỉ duy nhất điểm số:

• Khả năng tự lập: Nấu cơm, làm việc nhà, và cân bằng với việc học. Xem những việc đó là trách nhiệm chính, là điều bình thường ngay từ những năm tuổi nhỏ, chứ không đợi đến những năm đại học mới bắt đầu chật vật học cách chăm soc bản thân khi mình phải đảm đương quá nhiều trách nhiệm. Sang UK học, mình càng thấy rõ hơn việc thành bại thật ra phụ thuộc rất nhiều vào việc có đủ quần áo tươm tất mặc không, có ăn uống lành mạnh không, và có ngăn nắp không.

• Óc sáng tạo: Các bạn nhỏ học với Tea rất rất giỏi về làm bài tập mang tính đúng sai, còn yêu cầu ‘tưởng tượng’ hay ‘đoán’ là các bạn sẽ khựng ngay lại mà không nghĩ được gì nữa. Có lẽ việc học ở trường mang tính chất học thuộc quá nhiều là lí do, nên các bậc cha mẹ nên lưu ý rèn cho các con kỹ năng này khi còn nhỏ nhé!

• Tính tò mò cũng sẽ đưa các bạn đi rất xa, rất nhanh. Thói quen cái gì cũng muốn tìm hiểu, muốn biết tại sao, đi đâu cũng…Google, học cách đặt câu hỏi thông minh, tự tìm thông tin cho câu hỏi của mình cũng là một điều các bạn nhỏ nên nuôi dưỡng. Nhiều người được nuôi dạy ‘nói sao biết vậy’ quen rồi, nên thành ra sau này cũng ai nói sao biết vậy chứ không biết nghĩ gì thêm.

• Khả năng làm việc nhóm: Ở trường học mà nhờ người khác làm bài thì đó là gian lận, còn ngoài thực tế thì đó là teamwork, là cộng tác và đó mới là chìa khoá thành công. Các bạn nên tập từ nhỏ cách cùng nhau làm những việc dù đơn giản cùng các bạn nhỏ khác hoặc cùng người lớn - học cách làm việc với người kém hơn, giỏi hơn, lớn hơn và nhỏ hơn mình.

Đây là những kĩ năng mà các bạn sẽ dùng dài dài, đưa các bạn đến rất nhiều hành trình thú vị một cách vững vàng.

Trong những buổi dạy của Tea, mình không chú trọng quá nhiều vào từ vựng, ngữ pháp hay lí thuyết - vì thứ này đầy rẫy trên mạng. Thay vào đó, Tea khuyến khích các bạn thảo luận, làm việc nhóm, lật ngược vấn đề, ‘dạy’ cho bạn cùng lớp một nội dung học được, để giúp rèn luyện (hoặc khôi phục đối với một số anh chị lớn) những kĩ năng phía trên!

Khánh

Hôm nay K, một bạn học viên ban đầu rất ít nói, ngại nói, ít tập trung, ban đầu đôi khi phải hỏi vài lần bạn mới trả lời, đã thay đổi hoàn toàn. Bạn chủ động dẫn dắt cuộc trò chuyện, hỏi câu hỏi follow-up cuộc trò chuyện, thêm ý kiến của mình vào cuộc trao đổi của mình với các bạn khác. Hoàn toàn bằng tiếng Anh.

Tea quá vui, vì đây chính là điều Tea hướng đến. Vui hơn cả khi nghe tin các anh chị và các bạn đạt được IELTS điểm cao. Vì khi bạn đã có được những kỹ năng này, bất cứ bằng cấp, chứng chỉ, kiến thức nào bạn cũng có thể đạt được một cách rất dễ dàng.

Khi bạn có được những kĩ năng này, chỉ cần ‘quăng’ bạn vào một chỗ cùng một người ‘Tây’, hay ai cũng được mà nói tiếng Anh, bạn sẽ học được tiếng Anh từ người đó. Hút hết máu luôn hehe. Để làm được những điều này các bạn cần biết:

• Dẫn dắt cuộc trò chuyện: Đặt câu hỏi mở đầu, đề xuất mọi người cùng làm việc, thảo luận, kết luận, tóm tắt.

• Mini-teach: Giải thích hay dạy một điểm kiến thức cho bạn cùng lớp, người khác - khi dạy lại bạn còn hiểu rõ gấp nhiều lần.

• Giải quyết hiểu lầm: Đôi khi bạn nói mình không nghe được rõ, phải biết cách hỏi sao cho lịch sự, miễn sao hiểu được ý của bạn mình trong cuộc đối thoại.

Đối với các anh chị đi làm, đa số đã có những kĩ năng này và thành công thực hành trong công việc, tuy nhiên vẫn cần phải thích nghi rất nhiều khi chuyển sang chế độ tiếng Anh. Thật ra tiếng Anh để đi làm được đâu có khó, cũng quanh quẩn mấy câu đơn giản - quan trọng là lúc cần có lấy ra dùng được ngay hay không, hay bị ‘đứng hình, mất tiếng’:

• ‘Could you please help me ___?’

• ‘Could you explain ___?’

• ‘Sorry, I’m trying to understand ___’.

• etc.

Để làm được điều này thì mình không thể thao thao bất tuyệt về mấy kiến thức mà mình nghĩ là rất là hay ho, mà phải đóng vai trò dẫn dắt, tổ chức, quan sát và hỗ trợ các anh chị và các bạn.

Thời gian gặp nhau quý giá nên tập trung phát triển những kĩ năng giá trị, còn học kiến thức về nhà tự học chứ nói bao nhiêu buổi cho hết.